KENTSEL DÖNÜŞÜM BASIN BİLDİRİSİ

 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun 31.05.2012 tarih ve 28309 Sayılı Resmi Gazetede, Kanuna İlişkin hazırlanan Uygulama Yönetmeliği 15.12.2012 tarih ve 28498 Sayılı Resmi Gazetede, yayımlanarak yürürlüğü girmiştir.

Söz konusu Kanun ve yönetmelik ile; Kentlerin konut alanları, sanayi alanları ,ticaret  alanları, kamu hizmeti alanları, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak ,çevreyi ve insan sağlığını tehdit eden unsurlardan arındırılması, yaşam kalitesi yüksek marka kentler oluşturulması ,kentsel tasarım projeleri ile estetik ve görsel değeri yüksek kentler oluşturulması, tabiat, kültür ve tarihi değerlerin korunması ortaya çıkarılması , geliştirilmesi ile herhangi bir afet neticesinde bir daha can kaybı yaşanmamasının sağlanması ve kentlerin sağlıklı ,güvenli yaşama çevrelerine dönüştürülmesi amaçlanmaktadır.

Riskli alanlarda ve riskli yapılarda Kanun kapsamında öncelikle maliklerce uygulama yapılması esastır. Bina sahibi binanın risk durumunu tespit ettirmek için, Tapu belgesi, nüfus cüzdan sureti ve ikametgah belgesi ile  Bakanlıkça  lisanslandırılmış kurum ve kuruluşa müracaat eder.

Bina lisanslı kurum veya kuruluş tarafından incelenir ve hazırlanan tespit raporu 7 gün içinde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’müze gönderilir.  İnceleme sonucunda riskli bulunan yapılar 10 gün içinde Tapu Müdürlüğü’ne yazılı olarak bildirilir. İlgili Tapu Müdürlüğü’nce tapu kütüğüne riskli yapı belirtmesi işlenir ve durum ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ edilir.

Hak sahiplerine yapılacak tebligatta, yapının riskli olarak tespit edildiği, tebligat tarihinden itibaren 15 gün içinde riskli yapı tespitine karşı Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne itiraz edilebileceği, aksi takdirde tebligat tarihinden itibaren 60 günden az olmamak üzere idarece belirlenen süre içinde yapının yıktırılması gerektiği hususları yer alır.

Bu kapsamda, riskli binanın yıkılmasından sonra arsa haline gelen parsellerin değerlendirilmesine sahip oldukları hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki(2/3) çoğunluğu ile karar verileceği öngörülmüştür. Karar alınmak üzere, yöneticinin veya denetçinin veya kat maliklerinin üçte birinin istemi üzerine, noter vasıtası ile yapılacak tebligat ile kat malikleri kurulu toplantıya çağrılır. Bu toplantıda yürütülecek uygulamalar konusunda bütün maliklerce oy birliği ile anlaşma sağlanamaması halinde, öncelikle riskli yapının değeri, Sermaye Piyasası Kuruluna kayıtlı olarak faaliyet gösteren lisanslı değerleme kuruluşlarına tespit ettirilir ve bu değer gözetilerek oybirliği ile anlaşmaya çalışılır.

Oybirliği ile anlaşma sağlanamaması durumunda, yapılacak uygulamaya sahip oldukları hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki(2/3) çoğunluğu ile karar verilir. Bu karar tutanağa bağlanır ve toplantıda bulunan bütün kat maliklerince imzalanır.

En az üçte iki (2/3) çoğunluk ile alınan karar, karara katılmayanlara ve kat malikleri kurulu toplantısına iştirak etmeyenlere noter vasıtasıyla tebliğ edilir. Bu tebliğde, on beş (15) gün içinde bu kararın kabul edilmemesi halinde bağımsız bölümlerine ilişkin arsa paylarının, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca tespit edilecek rayiç değerden az olmamak üzere anlaşma sağlayan paydaşlara açık artırma usulü ile satılacağı, bu suretle paydaşlara satış gerçekleştirilemediği takdirde, bu payların rayiç bedeli Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca ödenmek kaydı ile Tapuda Hazine adına resen tescil edileceği bildirilir.

Üzerindeki bina yıkılmış olan arsanın maliklerine yapılan tebligatı takip eden otuz (30) gün içinde en az üçte iki(2/3) çoğunlukla anlaşma sağlanamaması halinde, gerçek kişilerin veya özel hukuk tüzel kişilerin mülkiyetindeki taşınmazlar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca, TOKİ veya İdare tarafından acele kamulaştırma yoluna da gidilebilir. Bu Kanun uyarınca yapılacak olan kamulaştırmalar;

 04/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 3’ncü maddesinin ikinci fıkrasındaki iskan projelerinin gerçekleştirilmesi amaçlı kamulaştırma sayılır ve ilk taksit ödemesi, mezkur fıkraya göre belirlenen tutarların beşte biri(1/5) oranında yapılır.

Riskli alanda veya riskli yapıların bulunduğu parselde sağlam yapı bulunması halindeise bu sağlam yapı uygulama dışı tutulabilecektir. Böyle bir durumda bu sağlam binanın bulunduğu alan ifraz edilebilecek, ifraz imkanı yok ise yok ise maliklerin anlaşması halinde binanın halihazır durumu korunabilir.

Riskli alanlarda ve rezerv yapı alanlarında olup Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlardan;

Kamu idarelerine tahsisli olanlar, ilgili kamu idaresinin görüşü alınarak, 189 ve 2565 Sayılı Kanunlar kapsamında bulunan yerler için Milli Savunma Bakanlığı’nın uygun görüşü alınarak, Maliye Bakanlığı’nın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararıyla,

Kamu idarelerine tahsisli olmayanlar, ilgili kamu idaresinin görüşü alınarak Maliye Bakanlığı’nca, Bakanlığa tahsis edilir veya Bakanlığın talebi üzerine TOKİ’ye ve idareye bedelsiz olarak devredilebilir.

Hazine dışındaki kamu idarelerinin mülkiyetinde bulunan taşınmazlar, bu Kanunun amaçları çerçevesinde kullanılmak üzere maliki olan kamu idarelerinin görüşü alınarak Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla Bakanlığa tahsis edilerek tasarrufuna bırakılır veya Bakanlığın talebi üzerine TOKİ’ye ve idareye bedelsiz olarak devredilebilir. Bu Kanuna göre uygulamada bulunan alanlarda yer alan tescil dışı alanlar, Tapuda Hazine adına tescil edildikten sonra Bakanlığa tahsis edilerek tasarrufuna bırakılır veya Bakanlığın talebi üzerine TOKİ’ye ve idareye bedelsiz olarak devredilebilir.

25/ 02/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamında olup riskli alanlarda ve riskli yapılarda yaşayanların nakledilmesi için Bakanlıkça ihtiyaç duyulan taşınmazlar, 4342 sayılı Kanunun 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendindeki alanlardan sayılarak, tahsis amaçları aynı maddeye göre değiştirilip Tapuda Hazine adına tescil edilir; bu taşınmazlar hakkında bu Kanuna göre uygulamada bulunulur.

Riskli yapılara, rezerv yapı alanlarına ve riskli yapıların bulunduğu taşınmazlara ilişkin her türlü harita, plan, proje, arazi ve arsa düzenleme işlemleri ile toplulaştırma yapmaya, bu alanlarda bulunan taşınmazları satın almaya, ön alım hakkını kullanmaya, bağımsız bölümlerde dahil olmak üzere taşınmazları trampaya, taşınmaz mülkiyetini veya imar haklarını başka bir alana aktarmaya, Aynı alanlara ilişkin taşınmaz mülkiyetini anlaşma sağlamak kaydı ile menkul değere dönüştürmeye, Kamu ve özel sektör işbirliğine dayanan usuller uygulamaya, kat veya hasılat karşılığı usulleri de dahil olmak üzere inşaat yapmaya veya yaptırmaya, arsa paylarını belirlemeye, 23 / 6/ 1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’ndaki esaslara göre paylaştırmaya, payları ayırmaya veya birleştirmeye, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu uyarınca sınırlı ayni hak tesis etmeye yetkilidir.

Anlaşma ile tahliye edilen, yıktırılan veya kamulaştırılan yapıların maliklerine ve malik olmasalar bile bu yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir( 1 ) yıldır ikamet ettiği veya bunlarda işyeri bulunduğu tespit edilenlerden konutunu ve işyerini kendi imkanları ile yapmak veya edinmek isteyenlere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca özel hesaptan kredi verilebilir. Kira yardımı yapılabilir. Bankalardan kullanılacak konut yapımı ve güçlendirme kredisi faizinin %4’ü,İşyeri yapımı kredisi faizinin ise %3’ü Bakanlığımızca karşılanacaktır. Riskli yapılarla ilgili olarak yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise banka ve sigorta muameleleri vergisinden muaf olacaktır.

 

Çevre ve Şehircilik İl Müdürü